การทำขวัญนาค

การทําขวัญนาค

การประกอบพิธีทำขวัญนาคส่วนใหญ่จะเป็นการสอนนาคถึงบุญคุณบิดามารดาการเตรียมตัวเป็นสาวกที่ดีของพระศาสนา การประกอบพิธีทำขวัญนาค มีความเชื่อตั้งแต่ครั้งโบราณถึงสาเหตุที่ต้องจัดพิธีทำขวัญนาคขึ้น เพราะญาติของพ่อนาคที่เดินทางมาจากที่ต่างๆ ไม่สามารถกลับได้จึงต้องอยู่ในงานทั้งคืน ถ้าหากไม่มีพิธีทำขวัญนาคขึ้น มันเงียบเหงา เลยกล่อมทั้งพ่อนาคและญาติของพ่อนาคไปด้วย ในปัจจุบันนี้ยังมีการสืบทอดประเพณีการทำขวัญนาคอยู่ แต่มีสิ่งเปลี่ยนแปลงไปบ้างคือใช้เวลาในการประกอบพิธีสั้นลง มีการกล่อมเป็นเพลงลูกทุ่งบ้างเพื่อสนุกสนานแก่ผู้ร่วมประกอบพิธี

ถ้าพิจารณาอีกทางหนึ่ง ประเพณีทำขวัญนาค ก็คือ พิธีให้ความสำคัญแก่ผู้เป็นแม่ เพราะวันพรุ่งนี้เมื่อนาคเข้าโบสถ์แล้วแม่จะหมดหน้าที่ ความสำคัญจะโอนไปอยู่ที่พ่อซึ่งเป็นผู้ชาย

สิ่งของที่ต้องใช้ประกอบในพิธีทำขวัญนาค ได้แก่           

1. บายศรี 5-7 ชั้น  ไม้ไผ่ผ่า 3 ซีก สำหรับขนาบบายศรี           

2. ใบตอง (ตัดทั้งก้าน)  3 ก้าน  สำหรับหุ้มบายศรี          

3. ผ้าแพร หรือผ้าสี หุ้มบายศรี  1 ผืน         

4. เทียนเวียน  9 เล่ม เทียนทำพิธี 2-3  เล่ม           

5. ขันน้ำมนต์ 1 ขัน  ขันใส่ข้าวสาร 1 ขัน ใบพลู  7 ใบ             

6. เครื่องกระยาบวช (ขนมต้มแดง ต้มขาว ข้าวปากหม้อ             

   ไข่ต้ม)ใสถ้วยที่มีบายศรีปากชาม  1 สำรับ         

7. มะพร้าวอ่อน  1 ผล   แป้งหอม น้ำหอมเจิมหน้านาค         

8. พานกำนล ประกอบด้วย พานดอกไม้ หมาก 5 คำ ยาสูบ (บุหรี่)   

    เหล้าขาว 1 ขวด เงิน 12 บาท

9. ธูป 3 ดอก หรือ 5-7 ดอกก็ได้

ขั้นตอนการทำขวัญนาค มีดังนี้

1 การขัดสักเค หรือ ชุมนุมเทวดา คือการที่หมอขวัญจะสวดเชิญเทวดาลงมาเพื่อให้มาร่วมอำนวยอวยชัยในการทำขวัญนี้ และยังให้ท่านลงมาช่วยให้พรและเป็นสักขีพยานในการบวช

2.การกล่าวถึงการปฎิสนธิหรือการเกิด ก็คือการกล่าวกำเนิดของพ่อนาคว่าก่อนจะเกิดลงมาเป็นมนุษย์ได้นั้นมันต้องเป็นอะไรมาก่อนมีประวัติความเป็นมาอย่างไร กว่าที่จะได้มาเกิดในครรค์ของพระมารดา

3.การแพ้ท้องของแม่จนถึงการคลอดลูก ตอนนี้หมอขวัญจะกล่าวถึงตอนที่แม่อุ้มท้องเรามาตั้งแต่เดือนที่หนึ่งจนถึงเดือนที่เก้าว่าแม่มีอาการอะไรบ้าง อยากกินอารัยบ้าง ลำบากแค่ไหนในการอุ้มทองลูกชายคนนี้ทรมานแค่ไหนก่อนที่จะคลอดลูก

4.พิธีการเชิญขวัญนาค คือการที่หมอทำขวัญจะทำพิธีเรียกขวัญนาคที่เคยไปอยู่ยังที่ต่างๆให้กลับมาสู่ตัวพ่อนาคที่จะบวชเป็นพระภิษุสงฆ์

5.เบิกบายศรีและทำพิธีเวียนเทียน เมื่อเสร็จพิธีการทำขวัญนาคหมอทำขวัญก็จะทำพิธีเบิกบายศีและเวียนเทียนเพื่อเป็นศิริมงคลให้แก่พ่อนาค และผู้ที่มาร่วมงานเป็นอันเสร็จพิธี การทำขวัญนาค

อ้างอิง gotoknow